Theravāda Vinaya
Mahāvibhaṅga
Pācittiyakaṇḍa
Acelakavagga
43. Sabhojanasikkhāpada
Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
VAR: sayanighare → sayanīghare (s1-3)
Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto sahāyakassa gharaṃ gantvā tassa pajāpatiyā saddhiṃ sayanighare nisajjaṃ kappesi. Atha kho so puriso yenāyasmā upanando sakyaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so puriso pajāpatiṃ etadavoca— “dadehāyyassa bhikkhan”ti. Atha kho sā itthī āyasmato upanandassa sakyaputtassa bhikkhaṃ adāsi.
Atha kho so puriso āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ etadavoca— “gacchatha, bhante, yato ayyassa bhikkhā dinnā”ti.
Atha kho sā itthī sallakkhetvā—“pariyuṭṭhito ayaṃ puriso”ti, āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ etadavoca— “nisīdatha, bhante, mā agamitthā”ti.
Dutiyampi kho so puriso … pe … tatiyampi kho so puriso āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ etadavoca—“gacchatha, bhante, yato ayyassa bhikkhā dinnā”ti. Tatiyampi kho sā itthī āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ etadavoca—“nisīdatha, bhante, mā agamitthā”ti.
Atha kho so puriso nikkhamitvā bhikkhū ujjhāpesi— “ayaṃ, bhante, ayyo upanando mayhaṃ pajāpatiyā saddhiṃ sayanighare nisinno. So mayā uyyojīyamāno na icchati gantuṃ. Bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā”ti.
Ye te bhikkhū appicchā … pe … te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti— “kathañhi nāma āyasmā upanando sakyaputto sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappessatī”ti … pe … “saccaṃ kira tvaṃ, upananda, sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappesī”ti?
“Saccaṃ, bhagavā”ti.
Vigarahi buddho bhagavā … pe … kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappessasi. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya … pe … evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha—
“Yo pana bhikkhu sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappeyya, pācittiyan”ti. (43:92)
Yo panāti yo yādiso … pe … bhikkhūti … pe … ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
Sabhojanaṃ nāma kulaṃ itthī ceva hoti puriso ca, itthī ca puriso ca ubho anikkhantā honti, ubho avītarāgā.
VAR: piṭṭhasaṅghāṭassa → piṭṭhisaṅghāṭassa (s2, s3) | piṭṭhasaṅghātassa (pts1) | pīṭhasaṅghāṭassa (itipi)
mahallake ghare piṭṭhasaṅghāṭassa hatthapāsaṃ vijahitvā nisīdati, āpatti pācittiyassa. Khuddake ghare piṭṭhivaṃsaṃ atikkamitvā nisīdati, āpatti pācittiyassa.
Sayanighare sayanigharasaññī sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa. Sayanighare vematiko sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa. Sayanighare nasayanigharasaññī sabhojane kule anupakhajja nisajjaṃ kappeti, āpatti pācittiyassa.
Nasayanighare sayanigharasaññī, āpatti dukkaṭassa. Nasayanighare vematiko, āpatti dukkaṭassa. Nasayanighare nasayanigharasaññī, anāpatti.
Anāpatti— mahallake ghare piṭṭhasaṅghāṭassa hatthapāsaṃ avijahitvā nisīdati, khuddake ghare piṭṭhivaṃsaṃ anatikkamitvā nisīdati, bhikkhu dutiyo hoti, ubho nikkhantā honti, ubho vītarāgā, nasayanighare, ummattakassa, ādikammikassāti.