tiracchāna

an animal Iti.92 (tiracchānaṃ ca yoniyo for tiracchāna-yoniyo); Vb.339 (˚gāminī paṭipadā leading to rebirth among beasts); Vv-a.23 (manussatiracchāna an animal-man, wild man, “werwolf”).

  • -kathā “animal talk”; wrong or childish talk in general Vin.i.188; DN.i.7, DN.i.178; DN.iii.54; Vism.127; explained at DN-a.i.89 by anīyānikattā sagga-mokkha-maggānaṃ tiraccha-bhūtā kathā;
  • -gata an animal, a beast Vin.iv.7; SN.iii.152 = DN-a.i.23; (t. pāṇā) MN.iii.167 (t. pāṇā tiṇabhakkhā); Nd ii.on Snp.72 (t- pāṇā); Ja.i.459 (= vanagocara); Vb.412 sq.;
  • -yoni the realm of the brute creation, the animals. Among the 5 gatis (niraya t manussā devā pettivisaya) it counts as an apāyagati a state of misery DN.i.228; DN.iii.234; SN.i.34; SN.iii.225 sq. SN.iv.168, SN.iv.307; AN.i.60; AN.ii.127, AN.ii.129; Pv.iv.11#1; Vism.103 Vism.427; Pv-a.27, Pv-a.166;
  • -yonika (& yoniya; AN.i.37) belonging to the realm of the animals SN.v.356;
  • -vijjā a low art, a pseudo-science Vin.ii.139; DN.i.9 sq.

for ˚gata = Sk. tiraścīna (˚gata) = tiraśca; “going horizontally,” i.e. not erect. Cp. tiraccha tiriyaṃ, tiro